Leita ķ fréttum mbl.is

"Ég er mikill ķslenskumašur."

Ég hef um langan tķma veriš žeirrar skošunar aš ķhaldssöm stefna ķslendinga hvaš varšar tungumįl sitt sé byggš į grundvallar misskilningi og sé vond fyrir tjįskiptin. Tungumįlum farnast best žegar fólki er frjįlst aš nota žau til aš tjį hugsanir sķnar og tilfinningar eftir žvķ sem best hentar į hverju tķmaskeiši.

Ķ hreintungustefnu Ķslendinga er žaš ekki tekiš meš ķ reikninginn aš  tungumįl er öšru fremur tól sem fólk notar til tjįskipta sķn į milli. Tungumįliš er žar ķ stašinn hafiš uppį mystķskan stall og lįtiš standa fyrir alls kyns hluti sem ekki hafa neitt meš tjįskipti aš gera: margir sem vilja teljast vitsmunamenn og vel heima ķ menningu sinni segjast vera "miklir ķslenskumenn" og ķhaldssamir hvaš ķslenskuna varšar.  

Ķ sjónvarpsžęttinum Ķsland ķ dag sķšastlišinn föstudag voru męttir ķ stśdķóiš til aš tjį sig um atburši lišinnar viku tveir menn, žingmašurinn Róbert Marshall og Gušmundur Ingi Hilmarsson leikari. Umręšan barst snemma aš fréttum um meint veršsamrįš stórverslana į höfušborgarsvęšinu sem bįšum gestum žótti aušvitaš hiš versta mįl. Eftir įhugaverša umręšu um žetta mįlefni spyr fréttakonan hvaš gestunum žyki um aš verš sé "nś višurkennt sem fleirtöluorš".

Žetta žykir leikaranum stórgott tękifęri til aš lįta ķ žaš skķna hversu mikill Ķslendingur hann er, žvķ honum žykir žaš vont: "Alveg óžolandi. Mér finnst žaš ljótt." Žaš sęrir semsé feguršarskyn leikarans žegar nafnoršiš verš er notaš ķ fleirtölu.

Žetta er gildisdómur um notkun tungumįlsins, sem kannski er allt ķ lagi į sinn hįtt. En leikarinn lętur ekki žar viš sitja, heldur bętir hann žvķ viš aš honum finnist žetta lķka "leti". Nś er leikarinn ekki lengur einungis aš tala um notkun tungumįlsins, heldur aš fella dóm yfir karakter žeirra sem nota ķslenskuna į žennan hįtt: Slķkt fólk eru letingjar.

Žessi yfirlżsing sżnir hversu nįtengd ķslenskan er sjįlfsmynd Ķslendinga ķ huga margra. Žeir eru ekki letingjar, žeir eru haršduglegt fólk.

Til aš undirstrika žessa skošun sķna segist leikarinn vera "mikill ķslenskumašur og ķhaldssamur" (og žar af leišandi ekki letingi, geri ég rįš fyrir). Eftir žessa yfirlżsingu um sjįlfan sig hefur hann eftir setningu sem viršist vera fengin beint śr auglżsingu frį einhverri matvöruversluninni og er svohljóšandi: "Mörg góš verš ķ gangi". Fussandi segist leikaranum žykja slķkt svo "ofbošslega ljótt" aš hann myndi aldrei stķga fęti sķnum inn ķ verslun sem "auglżsi svona"....

Slķk višhorf gagnvart tungumįlinu eru žvķ mišur mjög algeng į ķslandi: Žaš er skömm aš tala ljótt mįl. Žaš er leti. En fólk lętur yfirvöld engu aš sķšur segja sér fyrir um notkun tungunnar: fréttakonan sagši gestum sķnum ķ téšum žętti aš nś sé bśiš aš kveša į um aš žaš "mį alveg nota oršiš verš ķ fleirtölu".  Žaš mį.....!

Örfįum sekśndum fyrir yfirlżsingar sķnar um fleirtölumyndun oršsins verš, hafši leikarinn žetta aš segja um verškannanir: "hvernig į aš gera verškannanir žegar žeir breyta veršum oft į dag?" Ha?
....veršum...? Śpps!! Hér gerir leikarinn sig sekan um leti og forljóta ķslensku.... Ęę.

Burtséš frį žvķ hversu mikill ķslenskumašur Gušmundur Ingi er, žį žurfti hann aš koma žeirri réttmętu hugsun sinni til skila aš veršum er breytt oft į dag ķ verslunum į Reykjavķkursvęšinu og aš žaš sé auk žess lķklega til trafala žegar gera į verškannanir. Til žess aš tjį žessa hugsun sķna var žaš hentugt fyrir hann aš geta notaš oršiš verš ķ fleirtölu, sama hversu ljótt og mikil leti žaš kann aš vera.

Gušmundur Ingi Hilmarsson er efalaust mikill hęfileikamašur į sķnu sviši og ég er ekki aš kasta fęš minni į hann sem einstakling. Ég nota hér yfirlżsingar hans einungis til aš varpa ljósi į almennt vandamįl sem ég tel vera ķslenskunni til trafala.  Žetta vandamįl stafar af žvķ aš fólk vill almennt ekki višurkenna žį stašreynd aš tungumįliš fer sķnar leišir og lagar sig aš žeim žörfum sem notkun žess kallar į hverju sinni, sama hversu miklir "ķslenskumenn" viš erum.


Höfundur

Haukur Ástvaldsson
Haukur Ástvaldsson
Höfundur er bókmenntafręšingur bśsettur ķ Portland, Oregon žar sem hann kennir ensku.

Eldri fęrslur

Bloggvinir

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband